Milieubeheer

Ontwikkelingen

Algemeen
In april 2020 heeft uw gemeenteraad de duurzaamheidsvisie vastgesteld. Samen met diverse stakeholders, inwoners en ondernemers is de visie tot stand gebracht. In de duurzaamheidsvisie zijn de volgende uitgangspunten en thema's benoemd: 1) verduurzaming is voor iedereen betaalbaar en behapbaar, 2) met elkaar en lokaal, 3) opbrengsten in de regio houden en 4) integraliteit en koppelkansen met andere ontwikkelingen. Deze uitgangspunten gelden voor de volgende vier thema’s in de visie: duurzame elektriciteit, duurzame warmte, circulaire economie en voedsel. Daarnaast is een uitvoeringsprogramma gemaakt voor de Duurzaamheidsvisie. Het Uitvoeringsprogramma is u in de zomerperiode van 2020 ter informatie doorgestuurd.

Aanscherping strategie Duurzame Elektriciteit /Maatschappelijke Tender
Uit de samenleving klinkt steeds meer het geluid om eerst de daken van zonnepanelen te voorzien voordat wordt overwogen om grootschalige zonneparken op landbouwgrond toe te passen. Dit blijkt onder andere uit alle gesprekken die we in het kader van het schrijven van de tender voor grootschalig zon-op-land met onze stakeholders hebben gevoerd. De interesse om te investeren in duurzame elektriciteit is groot, alleen is het netwerk niet toereikend om deze vraag aan te kunnen. Initiatieven voor zon-op-dak concurreren daardoor bijvoorbeeld met grootschalige zonneparken op land. Het is van belang om als gemeente op deze ontwikkelingen in te spelen.

Regionale Energiestrategie (RES)
De rijksoverheid vraagt  aan regio's in Nederland om voor de onderwerpen Duurzame Energieopwekking en Duurzaam Warmte een bijdrage te leveren aan het klimaatakkoord. In totaliteit moet in Nederland in 2050 35 TWh aan duurzame energie zijn opgewekt. Alle 30 regio's in Nederland zijn door de Rijksoverheid gevraagd om een bod uit te brengen die opgeteld minimaal 35 TWh is. Drenthe is één van deze regio's.

Warmtetransitie en besparing
Elke gemeente in Nederland moet eind 2021 beschikken over een vastgestelde warmtetransitievisie en over wijkuitvoeringsplannen van de wijken die voor 2030 van het aardgas gaan. In een dergelijke visie moeten gemeenten de koers bepalen om in 2050 over gestapt te zijn op duurzame vormen van het verwarmen van gebouwen.

De rijksoverheid heeft in 2019 de Regeling Reductie Energieverbruik (RRE) en 2020 de Regeling Reductie Energieverbruik Woningen (RREW) opengesteld. Met deze regelingen kunnen  verschillende projecten worden uitgevoerd om inwoners te stimuleren om energiebesparende maatregelen te nemen. De RRE is gericht op woningeigenaren, de RREW ook op huurders.

Wat hebben we bereikt?

Algemeen

• De duurzaamheidsvisie is door uw gemeenteraad vastgesteld. De visie biedt kaders voor zowel de lange, middellange en kort termijn voor de uitvoering van onze duurzaamheidstaken.
• Er is een uitvoeringsprogramma voor de Duurzaamheidsvisie ontwikkeld voor de periode 2020-2022.  
• Er is een bijdrage vanuit de gemeente verstrekt aan het Natuur Lab van het IVN Drenthe.

Thema Duurzame elektriciteit

• Er is gewerkt aan de aanscherping van de strategie voor duurzame elektriciteit.
• De concept RES regio Drenthe is door uw gemeenteraad vastgesteld.
• Vanuit de gemeente is er zowel bestuurlijk als ambtelijk input geleverd voor de RES 1.0.
• In november is gestart met de productie van zonne-energie op het gemeentelijke zonnepark Leemdijk.
• Er is gewerkt aan de vereenvoudiging van de vergunningprocedure voor kleine windmolens tot 15 m as-hoogte en voor kleine zonneparken tot 2,5 ha met 100% lokaal eigendom.
• Er is samengewerkt met energiecoöperaties, de Drentse Kei en ontwikkelaars aan de ontwikkeling van zonneparken De Mussels, VAM-berg en de Lotten en aan het lokaal eigendom van de parken.

• Eind 2020 is de campagne groene energie voor ondernemers gestart. Ondernemers hebben een aanbod gekregen voor een energieadvies tegen gereduceerd tarief. Inmiddels lopen er 15 adviestrajecten.

Thema Duurzame warmte /besparing

• De contouren en aanpak voor de transitievisiewarmte zijn in beeld gebracht. Eind 2021 bieden wij u de transitievisie warmte ter vaststelling aan.
• De RRE subsidie is Drenthe breed aangevraagd en toegekend.
• Met de waardebonnenactie vanuit de RRE heeft zo’n 8 % van de inwoners inmiddels kleine energiebesparende producten aangeschaft.
• Midden-Drenthe heeft meegedaan aan de provinciale inkoopactie voor isolatie en duurzame energieopwekking voor inwoners.
• De aanvraag voor de RREW vanuit de gemeente  is in 2020 tijdig aangevraagd.

Thema's Circulaire Economie en Voedsel

• De werving voor het koploperproject is gestart bij ondernemers.
• Er is gewerkt aan spelregels voor de bijdrage van lokale initiatieven voor voedselbossen /dorpstuinen.
• Er is een Plan van Aanpak gemaakt voor het project deelinitiatieven.
• Er is een Plan van Aanpak gemaakt voor het project korte voedselketens.
• De voedselprojecten van de vakgebieden bewegen & leefstijl, fairtrade en duurzaamheid worden gebundeld in één activiteitenoverzicht. DIt om de herkenbaarheid van het thema voedsel te vergroten bij onze inwoners en ondernemers.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Algemeen
Er is een uitgebreid participatieproces gevolg voor het vormgeven van de Duurzaamheidsvisie. Er zijn diverse werkbijeenkomsten met inwoners, ondernemers, andere stakeholders en collega's georganiseerd. Daarnaast zijn er 500 interviews afgenomen /enquêtes ingevuld waarin inwoners hun mening konden geven over zowel de omgevingsvisie als de duurzaamheidsvisie.  De belangrijkste issues zijn in de raadscommissie Ruimte & Groen besproken. Op basis van deze discussie is de concept Duurzaamheidsvisie compleet gemaakt. De visie heeft tot en met 10 januari ter inzage gelegen. Er is een aantal reacties binnen gekomen. Deze zijn verwerkt in de Duurzaamheidsvisie dan wel opgenomen in het uitvoeringsprogramma.

De gemeente heeft een bijdrage gedaan in het Natuurlab van het IVN Drenthe. Het Natuurlab wordt in 2021 gerealiseerd op de Veldhoeve in Orvelte. Het lab is bedoeld voor leerlingen en studenten om te leren in en van de natuur.

Thema Duurzame Elektriciteit
Aanscherpen strategie Duurzame Elektriciteit /Tender zonneparken
Ambtelijk is gewerkt aan de aanscherping van de strategie voor Duurzame elektriciteit. De aanscherping wordt in 2021 voorgelegd aan het bestuur.

Parapluplan kleine windmolens en zonneparken
In de Duurzaamheidsvisie is opgenomen dat de gemeente open staat voor kleine windmolens tot 15 meter as-hoogte en voor kleine zonneparken tot 2,5 hectare met 100% lokaal eigendom. Om de vergunningsprocedures hiervoor te vereenvoudigen, werken we aan een paraplubestemmingsplan.

Regionale Energiestrategie (RES)
In 2020 hebben vanuit de gemeente onze input gegeven voor het RES proces. Bestuurlijk is deelgenomen aan de Drentse Energietafel. Ambtelijk is deelgenomen aan de Werktafel en is inbreng gegeven via de overlegtafels Ruimte en Warmte. In de RES is een ambitie opgenomen van 3,45 TWh.

Lokaal Eigendom /ontwikkeling zonneparken
In mei 2020 hebben wij een omgevingsvergunning afgegeven voor het drijvende zonnepark op de zandwinplas aan De Mussels te Beilen. Sindsdien zijn we gezamenlijk met de ontwikkelaar in gesprek met de energiecoöperaties om te onderzoeken of het verkrijgen van 100% lokaal eigendom een mogelijkheid is.  

In maart 2020 heeft de provincie een omgevingsvergunning afgegeven voor een zonnepark (22 ha) dat Attero aan de binnenzijde van de VAM-berg wil realiseren. Met Attero zijn we overeengekomen dat er een bepaald bedrag in een gebiedsfonds wordt gestort. Attero in gesprek met de coöperatie Duurzaam Drijber, over de mogelijkheid voor deze coöperatie om een klein deel van het zonnepark zelf te ontwikkelen.

Eind 2020 is begonnen met de aanleg van het zonnepark Leemdijk. Inwoners van de gemeente Midden-Drenthe kunnen vanaf begin 2021 via de lokale energiecoöperaties de opgewekte elektriciteit afnemen. Inwoners kunnen de elektriciteit afnemen tegen een gunstig tarief, daarnaast komen de financiële opbrengsten via duurzaamheidsprojecten terug naar onze inwoners.

Campagne groene energie
Aan de hand van een brief zijn ondernemers geïnformeerd over het aanbod vanuit de gemeente voor een advies over zon-op-dak en kleine windmolens tegen een gereduceerd tarief. In deze brief zijn ondernemers ook geattendeerd op het koploperproject en de MVO-award.

Thema Duurzame Warmte
Transitievisie Warmte
Er is een startdocument met uitgangspunten voor de Transitievisie Warmte opgesteld. Uw gemeenteraad is daar aan de hand van een brief van op de hoogte gesteld. Bureau Tauw heeft een Plan van Aanpak gemaakt voor het begeleiden van het proces en het vormgeven van de Transitievisie Warmte.

Besparing
In het kader van de RRE is via het Drents Energieloket een waardebonnenactie uitgezet. Men kan de waardebonnen nog verzilveren tot eind 2021. In 2021 geven wij extra publiciteit aan de regeling. Met de inkoopactie is inmiddels voor ruim € 32.000 aan energiebesparende maatregelen aangeschaft door onze inwoners (zonnepanelen, isolatie en dubbelglas). In verband met corona hebben we niet alle publieksacties kunnen uitvoeren. We verwachten deze in de loop van 2021 te kunnen uitvoeren. Eind 2020 is vanuit de RREW subsidie aangevraagd bij de rijksoverheid. Begin 2021 verwachten we uitsluitsel over de toekenning.

Thema's Circulaire Economie en voedsel
We hebben de Natuur en Milieufederatie gevraagd om een plan van aanpak te maken voor het project Deelinitiatieven. Met dit plan beogen we om diensten of producten in dorpen of wijken te delen. In 2021 gaan we op zoek naar dorpen en wijken die hier mee aan de slag willen.

Er is een Plan van Aanpak gemaakt voor het project korte voedselketens. Met dit project willen we de voedselketen verkorten: regionaal en duurzaam geproduceerd voedsel willen we graag stimuleren en promoten. Dit komt de lokale economie ten goede en levert veel milieuwinst op omdat voedsel niet van ver hoeft te worden getransporteerd en op een ecologische wijze wordt geproduceerd.

We werken aan een activiteitenoverzicht waarin de projecten en acties op het gebied van bewegen & leefstijl, fairtrade en duurzaamheid worden samengebracht. De projecten en acties willen we onder een gezamenlijke noemer aan onze inwoners en ondernemers presenteren zodat de herkenbaarheid wordt vergroot.